Lourdes – miasto i gmina w południowo-zachodniej Francji, u podnóża Pirenejów, nad rzeką Gave de Pau, w regionie Oksytania, w departamencie Pireneje Wysokie.
Według danych na rok 1990, gminę zamieszkiwało 16 300 osób, a gęstość zaludnienia wynosiła 441 osób/km² (wśród 3020 gmin regionu Midi-Pireneje Lourdes plasuje się na 14. miejscu pod względem liczby ludności, natomiast pod względem powierzchni na miejscu 195.).
Największy we Francji i jeden z największych na świecie ośrodków kultu maryjnego i cel pielgrzymek, odwiedzany rocznie przez 6 mln osób z całego świata (w okresie od marca do października). Według nauki Kościoła rzymskokatolickiego, 11 lutego 1858 r. przy jaskini Massabielle zwanej tam Grotą 14-letniej Bernadecie Soubirous objawiła się Matka Boża, przedstawiając się jej w miejscowym dialekcie: „Que soy era Immaculada councepciou – Jestem Niepokalane Poczęcie”. W 1874 r. w tym miejscu ustawiono statuę Matki Bożej z Lourdes, następnie neogotycką bazylikę. Sama Bernadette Soubirous wstąpiła w 1866 roku do klasztoru Nevers, a w 1933 r. została kanonizowana.
Lourdes ma bardzo rozwiniętą infrastrukturę pielgrzymkowo-turystyczną (kilkadziesiąt tysięcy miejsc noclegowych, 2. miejsce we Francji po Paryżu). W mieście jest wiele zabytków, m.in. zamek z XIV wieku, dwupoziomowy kościół z drugiej połowy XIX wieku, neobizantyjski kościół Różańcowy z końca XIX wieku, podziemna bazylika św. Piusa X.
Miasto zostało opisane w powieści Emila Zoli „Lourdes”.
Od marca br. połączenie lotnicze z Lourdes ma Kraków za pośrednictwem Ryanaira.

Fot. Krzysztof Mrówka, Office Tourisme