Fot. Krzysztof Mrówka i grancanaria.com
Slideshow Krzysztof Mrówka
Gran Canaria – jedna z wysp zaliczanego do Makaronezji archipelagu Wysp Kanaryjskich, usytuowana na Oceanie Atlantyckim, tuż obok północno-zachodniego wybrzeża Afryki. Terytorialnie przynależy do Hiszpanii. Razem z wyspami Lanzarote i Fuerteventura tworzy prowincję Las Palmas. Stolicą wyspy jest miasto Las Palmas de Gran Canaria. Wyspa zajmuje centralne miejsce w archipelagu kanaryjskim i jest usytuowana pomiędzy Teneryfą a Fuerteventurą.
Wyspa Gran Canaria, ze swoją powierzchnią prawie 1600 km2 jest trzecią co do wielkości i drugą co do ludności z 802,247 mieszkańców (Narodowy Instytut Statystyczny Hiszpanii, 01-01-2005) wyspą archipelagu. Znajduje się na 28o szerokości północnej i 15o 35′ długości zachodniej. Posiada miano „kontynentu w miniaturze” dzięki swojej różnorodności klimatycznej, różnicom geograficznym oraz zróżnicowanej florze i faunie.
Wyspa ma okrągły kształt z masywem górskim pochodzenia wulkanicznego w centrum wyspy. Najwyższy punkt wyspy to Pico de Las Nieves (1949 m n.p.m.). Wyróżniają się także formy skalne takie jak Roque Nublo (1813 m n.p.m.) i Roque Bentayga (1412 m n.p.m.).
Na wyspie są dwie strefy:
* Noreste (północny wschód) zwany Neocanaria o ukształtowaniu bardziej współczesnym, gdzie znajdują się tereny osadowe uformowania podmorskiego. W tej strefie znajdziemy też formacje o ukształtowaniu tarasowatym i stożki wulkaniczne takie jak na przykład „Caldera de Bandama” i inne bardziej zniszczone przez erozję, położone na wschodzie w Tenteniguada, Temisas i Tirajana. Znajdują się w tej strefie również równiny i wąwozy przynależące do Telde, Guayadeque i Tirajana.
W najbardziej wysuniętym na północny wschód miejscu wyspy znajduje się mały półwysep zwany La Isleta, połączony z lądem przesmykiem Guanarteme, z plażami Las Canteras i Las Alcaravaneras usytuowanymi na jego brzegach. La Isleta przynależy do miasta Las Palmas de Gran Canaria i znajdują się na niej trzy charakterystyczne wzgórza: Montana del Faro (251 m n.p.m.), Isleta (239 m n.p.m.) i Montana del Vigía (212 m n.p.m.).
* Suroeste (południowy zachód) zwana Tamarán. Jest to najstarsza część wyspy, co można łatwo stwierdzić biorąc pod uwagę liczbę znajdujących się tam wąwozów. Do tej strefy przynależy również centrum wyspy, gdzie znajdują się najwyższe jej wzniesienia. Wyróżnia się szczególnie masyw Tamadaba ze swoimi urwiskami. Szczyt Faneque położony 1 kilometr od wybrzeża ma wysokość 1096 m n.p.m. W tym rejonie znajdują się między innymi wąwozy Aldea, Agaete, Arguineguín i Fataga.
Motorem napędowym ekonomii wyspy jest turystyka, która również napędza rozwój budownictwa. Prawie trzy czwarte pieniędzy generowanych na wyspie pochodzi z sektora usługowego.
Oprócz stolicy, głównym centrum turystycznym wyspy są trzy połączone miejscowości – Maspalomas (z przyległym Meloneras), Playa del Inglés i San Agustin. Składają się głównie z infrastruktury hotelowej, liczba turystów wielokrotnie przewyższa liczbę mieszkańców. Maspalomas znane jest ze swojego ekosystemu wydmowego (rezerwat Dunas de Maspalomas), często odwiedzanego, którego przetrwanie jest niestety zagrożone poprzez rozwój urbanistyczny przeszkadzający w odtwarzaniu się wydm.
Druga strefa turystyczna leży na zachód od Maspalomas i obejmuje miejscowości Arguineguin, Puerto Rico i Puerto de Mogan oraz znajdujące się między nimi osiedla hotelowe Patalavaca, La Verga, Amadores i Taurito. W Amadores i Puerto de Mogan znajdują się sztuczne plaże usypane z piasku saharyjskiego, a w Patalavaca – ze sprowadzonego z Bahamów. W miejscowościach tych są oprócz hoteli liczne apartamenty do wynajmowania lub nabycia.
Turystyka wyspy Gran Canaria jest głównie typu plażowego, chociaż obiekty naturalne takie jak Roque Nublo (wolnostojąca skała o wysokości 60 m położona w centrum wyspy), przyciągają coraz większą liczbę turystów głodnych wrażeń innych niż tylko wylegiwanie się na plaży. Poza tym wyspa znana jest z osiedli jaskiniowych Artenara i Guayadeque, w których do dziś mieszkają ludzie, zajmując jaskinie przerobione na mieszkania. Znanym miejscem kultu maryjnego w centrum wyspy jest miasteczko Teror. Dawnymi siedzibami pierwotnych mieszkańców wyspy, Guanczów, są Telde (drugie co do wielkości miasto wyspy) i Gardar, w pobliżu którego leżą jaskinie Guia.
Wyróżniają się nawadniane uprawy bananów i pomidorów, przeznaczonych na eksport. Pomidory uprawia się na południowym zachodzie wyspy a banany w strefie północnej.
W wyżej położonych partiach wyspy uprawia się zboże, rośliny strączkowe i ziemniaki, które to uprawy służą zaopatrzeniu rynku wewnętrznego. W ciągu ostatnich dziesięcioleci uprawy te uległy jednak znacznemu ograniczeniu ze względu na wysokie koszty produkcji i coraz większy import.
Największa część zabytków jest pozostałością po epoce podboju wyspy, chociaż udało się zachować pewne ślady kultury pozostałe po plemionach tubylczych wyspy. Są to Malowana Jaskinia Gáldar, Klasztor Valerón w Santa María de Guía itp.
Na Gran Canarię lata Ryanair. Ja poleciałem tam z Krakowa.
KM